Category: stoics

อาธีโนโดรัส ผู้สร้างจักรพรรดิ

. . . นักปราชญ์ สโตอิก ผู้ซึ่งเป็นอาจารย์ของจักรพรรดิ องค์แรกที่ปกครอง อาณาจักรโรมัน. . .

จากบทหนึ่งในหนังสือ LIVES OF THE STOICS

. . . หลังจากที่ผ่านช่วงสงครามกลางเมืองมาได้ สาธารณรัฐโรมันได้สิ้นสุดลง หลังจากที่ จูเลียส ซีซาร์ ได้จบชีวิตลงไป และเข้าสู่ยุคเปลี่ยนผ่าน ณ ที่แห่งนี้ก็ได้กลายเป็นอาณาจักรโรมัน พร้อมกับระบอบการเมืองใหม่ ที่อำนาจถูกกระจุกตัวอยู่กับผู้ปกครองที่ได้ชื่อว่าจักรพรรดิแต่เพียงผู้เดียว และผู้ที่ก้าวขึ้นมาเป็นจักรพรรดิ คนแรก คือ ออกตาเวียน ผู้ซึ่งเป็นหลานชายของ จูเลียส ซีซาร์ นั้นเอง โดยในสมัยนั้น ตำแหน่งจักรพรรดิจะเรียกแทนว่า ซีซาร์ เมื่อมีการเปลี่ยนถ่ายระบอบการปกครอง แทนที่ลัทธิสโตอิก จะได้รับผลกระทบ เพราะเป็นลัทธิที่มาจากประเทศหรือเมืงที่อยู่ใต้อาณัติ คือเอเธนส์ แต่กลับกลายเป็นว่า แนวคิดของลัทธิสโตอิกนี้ยังคงอยู่ และยิ่งมีความสำคัญกับการปกครองในสมัยนั้นมากขึ้น โดยเฉพาะนักปราชญ์สโตอิกท่านหนึ่ง ที่ได้รับหน้าที่ในการเป็นครูของ ออกตาเวียน หรือ จักรพรรดิออกัสตัส ซีซาร์ เพื่อที่เป็นบุคคลที่จะชี้นำแนวทางการปกครองให้แก่จักรพรรดิหนุ่มผู้นี้เสียด้วย นักปราชญ์ที่ได้ชื่อว่า

“ผู้สร้างจักรพรรดิ อาธีโนโดรัส คานานีเทส”

และต่อไปนี้เป็นแนวคิดที่ได้จากการดำเนินชีวิตของบุคคลทรงปัญญาผู้นี้

——————————————————

ปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง

หลังจากที่สาธารณรัฐโรมันสิ้นสุดลง หลายคนคิดว่าถึงจุดสิ้นสุดของลัทธิสโตอิกแล้ว เพราะแนวคิดนี้เกิดขึ้นที่ดินแดนแห่งประชาธิปไตยอย่างเอเธนส์ แต่ไม่เป็นเช่นนั้นเสียทีเดียว โดยเฉพาะนักปราชญ์สโตอิกผู้ทรงปัญญา สามารถปรับตัวพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เพราะหัวใจหลักของสโตอิกคือ การยอมรับในสิ่งที่เกิดขึ้น ยอมรับในสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้

ตอนนี้อาณาจักรใหม่ได้ถือกำเนิด เหล่าผู้ทรงปัญญามีหน้าที่ ที่ต้องรับใช้และทำประโยชน์ต่อผืนแผ่นดินที่อยู่อาศัยนี้เพื่อให้มันคงอยู่ต่อไป แนวคิดนี้เป็นแนวคิดหลักของชาวสโตอิกเลยก็ว่าได้ เพราะเชื่อว่า “เราไม่สามารถเปลี่ยนแปลงอะไรก็ตาม ที่เราอยู่เหนือการควบคุมของตัวเราได้” และหน้าที่ของ อาธีโนโดรัส คือการหล่อหลอมหนุ่มน้อย ออกตาเวียนให้เติบใหญ่เพื่อเป็นจักรพรรดิในอนาคต

——————————————————

ทำหน้าที่ของตนเองให้เต็มที่

เมื่อได้รับหน้าที่ ที่สำคัญเช่นนี้ อาธีโนโดรัส ก็ไม่บ่ายเบี่ยง และพร้อมที่จะรับบทเป็นครู ของหนุ่มน้อยออกตาเวียน ไม่เพียงแค่นั้นเขายังคอยพัฒนาจิตใจของหนุ่มน้อยผู้นี้ และพยายามมอบบทเรียนที่ควรค่าให้แก่เขา นอกจากที่จะมอบความรู้ให้กับออกตาเวียนผู้ซึ่งหาญกล้า และจะเติบใหญ่เป็นจักรพรรดิในอนาคตข้างหน้า อาธีโนโดรัส ก็ยังสอนเรื่องต่างๆและมอบบทเรียนให้กับออกตาเวีย ผู้ซึ่งเป็นพี่สาวของออกตาเวียนอีกด้วย

จะเห็นได้ว่า เมื่อได้รับหน้าที่สำคัญมาแล้ว สิ่งที่นักปราชญ์ท่านนี้ทำคือไม่ปฏิเสธ หรือผ่อนปรนอะไรก็ตาม แต่พร้อมที่จะทำหน้าที่อย่างเต็มที่และเต็มความสามารถเท่าที่คนผู้หนึ่งจะทำได้ อาธีโนโดรัส มีความเป็นครูอยู่ในตัวอย่างเปี่ยมล้น ข้อคิดได้สื่อถึงชีวิตของมนุษย์ในปัจจุบันเสียด้วย หากเราได้รับหน้าที่อะไรก็ตาม จงระลึกว่า ทุกอย่างมีคุณค่าในตัวเองเสมอ ให้เราหาคุณค่านั้นให้เจอ ไม่ว่าบทบาทจะเป็นอะไร เราแค่ทำหน้าที่ของเราให้เต็มที่สำหรับคุณค่าที่เราเจอก็เพียงพอแล้ว

——————————————————

มีสติอยู่เสมอจะแก้ไขสถานการณ์ต่างๆได้

มีเรื่องเล่าอยู่เรื่องหนึ่งที่อาจจะฟังดูเป็นความเชื่อส่วนบุคคลอยู่เล็กน้อย ด้วยความที่ ออกตาเวียนนั้นเป็นคนที่เชื่อเรื่องโชคลาง และออกจะไม่ได้ว่านอนสอนง่ายมากนัก อาธีโนโดรัสผู้ซึ่งเงียบสงบ และเยือกเย็น เขาได้สอนการวางตัวให้กับว่าที่จักรพรรดิผู้นี้ผ่านเรื่องของเขา โดยได้เล่าว่า อาธีโนโดรัส ได้เช่าคฤหาสน์ขนาดใหญ่อยู่หลังหนึ่ง ซึ่งคฤหาสน์นี้ได้ชื่อว่าเป็นสถานที่ ที่มีผีสิง เขาเล่าว่าเมื่อตอนเข้าไปอาศัยก็แทบจะได้เจอผีตนนี้ทันที เป็นผีที่โดนล่ามโซ่เหล็กไว้

ณ ตอนนั้น เขากำลังเขียนหนังสืออยู่ จึงไม่ยอมให้ใครหรืออะไรก็ตามมารบกวน สิ่งที่เขาทำคือ ทำมือให้ผีตนนั้นรอแล้วกลับไปทำงานต่อ เมื่อทำงานเสร็จเขาจึงเดินตามผีตนนั้นออกไปที่สวน หลังจากนั้นผีตนนั้นก็หายไป เขาผู้ซึ่งทรงปัญญา ก็ใช้ความคิดอย่างรวดเร็วพร้อมกับทำสัญลักษณ์ไว้ตรงตำแหน่งที่ผีตนนั้นหายไป เช้าวันถัดมา เขาได้เรียกให้คนงานขุดพื้นตรงตำแหน่งนั้น และสิ่งที่เจอคือโครงกระดูกโบราณที่โดนล่ามโซ่อยู่ อาธีโนโดรัสได้นำโครงกระดูกนั้นไปทำพิธีอย่างมีเกียรติ จากนั้นก็ไม่เจอผีตนนั้นอีกเลย

ประเด็นสำคัญไม่ใช่เรื่องเหนือธรรมชาติเท่านั้น แต่สิ่งที่อาธีโนโดรัสต้องการบอกแก่ ออกตาเวียน คือ การมีสติอยู่เสมอไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์อะไร แม้จะเจอเหตุการณ์น่ากลัวขนาดไหนก็สามารถแก้ไขได้ด้วยเหตุผลและความกล้าหาญที่มาพร้อมกับการมีสติ อย่าปล่อยให้เรื่องต่างๆมาครอบงำชีวิตและจิตใจของเราได้ เราต้องควบคุมชีวิตและจิตใจเราได้ด้วยตนเอง ไม่มีข้อแก้ตัวใดๆทั้งนั้น

——————————————————

ปล่อยตัวเองให้อิสระ รู้จักพักผ่อนอย่าเข้มงวดเกินไป

การยับยั้งชั่งใจ ความรู้ และความขยัน เป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่จะปกครองผู้อื่นพึงมี มีคำกล่าวของ อาธีโนโดรัสว่า “จงใช้ชีวิตท่ามกลางผู้คนราวกับเทพเจ้ากำลังมองดูอยู่ และพูดกับเทพเจ้าราวกับมีคนฟังอยู่” หมายความว่า ต้องสร้างสมดุลให้กับชีวิต มีทั้งความสุขุมและความชื่นชม

พยายามทำงานหนักโดยเน้นความสำคัญของการผ่อนคลายด้วย ไม่เพียงแค่พยายามทำทุกอย่างด้วยความเข้มงวดจนเกินไป พึงระลึกเสมอหากบางครั้งรู้สึกว่าเราทำงานหนักเกินไปต้องหาเวลาพักผ่อนร่างกายและจิตใจเสียบ้าง อย่าปล่อยตัวเองให้จมทุกข์อยู่กับแรงกดดัน และความโศกเศร้า เพราะมีแต่จะทำให้เหี่ยวเฉา ออกไปหาแรงบันดาลใจ ให้ความสุขและอิสระพัดผ่านร่างกายของเราเหมือนสายลมเสียบ้าง

——————————————————

เมื่อโกรธขอให้รู้ว่ากำลังโกรธ

บทเรียนสุดท้ายก่อนที่ อาธีโนโดรัสมอบให้ออกตาเวียน ซึ่งตอนนั้นกลายเป็น จักรพรรดิ ออกัสตัส ซีซาร์แล้ว คือการรู้ว่าตนเองรู้สึกโกรธอยู่ เขากล่าวว่า “เมื่อใดก็ตามที่พระองค์กำลังรู้สึกโกรธ จงอย่าพูดหรือทำอะไรจนกว่าจะท่องอักษร 24 ตัวในใจจนครบเสียก่อน” เป็นคำแนะนำที่ดูธรรมดาหากเกิดกับบุคคลทั่วไป แต่นั้นเป็นคำแนะนำที่สำคัญมากๆสำหรับผู้ที่เป็นจักรพรรดิ โดยเฉพาะเมื่อเราเป็นผู้ปกครอง นอกจากสติที่จะช่วยให้สามารถแก้ไขสถานการณ์ได้แล้ว การรู้ว่าตนเองกำลังโกรธสามารถช่วยยับยั้งความคิดชั่วขณะที่อาจสร้างความเสียหายใหญ่หลวงให้กับตนเองและบุคคลอื่นรอบข้างได้

ทั้งหมดนี้คือ 5 ข้อคิดที่ได้ในบทนี้จากหนังสือ LIVE OF THE STOICS หากท่านใดชื่นชอบแนะนำให้ลองหามาอ่านกันดูนะครับ

ขอให้พระเจ้าอวยพร

คาโตคนหนุ่ม คนเหล็กแห่งโรม

. . .ช่วงนี้ได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับปรัชญาแล้วก็คิดว่าน่าจะเอาเรื่องราวบางตอนมาแชร์ให้ทุกคนได้ลองศึกษาแนวคิดไปพร้อมๆกันน่าจะดี ครั้งนี้จะเป็นเรื่องราวจากหนังสือเล่มที่ชื่อว่า LIVES OF THE STOICS เป็นหนังสือที่บอกเล่าเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของปรัชญาสโตอิก ผ่านช่วงเวลา วัฒนธรรม สงคราม การเมืองไปจนถึง มุมมองการใช้ชีวิต วิถีชีวิต ตั้งแต่อดีตอันยาวนาน ผ่านชีวิตของนักปราชญ์ชาวสโตอิกในสมัยนั้น ความรู้สึกที่ถูกถ่ายทอดออกมานั้น ทำให้เราสามารถไล่เรียงเหตุการณ์จากช่วงเริ่มต้น จนถึงจุดสิ้นสุดของ “ระเบียงทาสี” และการส่งต่อผ่านรุ่นสู่รุ่นของแนวคิดอันทรงคุณค่าของลัทธิสโตอิกนี้ ได้ก่อให้เกิดนักปราชญ์ขึ้นมากมาย

และเป็นนักปราชญ์หนึ่งในนั้น ที่ผมได้อ่านแล้วอยากจะมาแชร์ข้อคิดที่ได้จากเขา ผู้เป็นนักปราชญ์ที่ใช้แนวทางของชาวสโตอิกผู้หนึ่ง เขาได้แสดงความกล้า ความเที่ยงธรรม ความห้าวหาญ ที่น้อยคนนักทั้งสมัยอดีต และปัจจุบันจะมีได้

นักปราชญ์ผู้ที่ได้ชื่อว่า คนเหล็กแห่งโรม นามของเขา “มาคัส พอร์ซิอัส คาโต“ ผู้เยาว์ หรือ (Cato the Younger) นักปราชญ์ นักการเมืองผู้ไม่ยอมก้มหัวให้กับ จูเลียส ซีซาร์ และต่อไปนี้คือแนวคิดที่ได้จากเขา

การกระทำสำคัญไม่แพ้การพูด

ชีวิตของคาโตตั้งแต่เด็กจนเติบใหญ่ เป็นบุคคลที่หากเทียบกับนักปราชญ์ผู้อื่นแล้ว คาโตจะไม่ได้แสดงออกทางการพูด การเขียน หรือ แม้กระทั่งการสอนผู้อื่น แบบนักปราชญ์คนอื่นๆเมื่อครั้งอดีตมากนัก

แต่สิ่งที่สำคัญสำหรับคาโต คือ การแสดงออกผ่านทางการกระทำ เพื่อให้ผู้อื่นเห็นแนวคิดและตัวตนของเขาเสียมากกว่า

เคยมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับทหารที่สังกัดอยู่ภายใต้การบัญชาการของลุงของคาโต มุ่งมั่นที่จะให้คาโตเมื่อครั้งเป็นเด็กช่วยพูดกับลุงเกี่ยวกับความเป็นพลเรือน

แต่สิ่งที่คาโตในวัยเด็กทำคือ ไม่สนใจ เมื่อมีท่าทีแบบนั้นทหารคนนั้นเลยพยายามจะขู่ให้กลัว แต่สิ่งที่ทำให้ประหลาดใจคือเด็กน้อยผู้นี้กลับไม่กลัวแต่อย่างใด แถมยังจ้องตาไม่กระพริบไปหาทหารผู้นั้น ก่อนที่จะถูกจับห้อยหัว แต่กระนั้นแล้วก็ยังไม่ยอมปริปากหรือพูดอะไรออกไป ทำให้ทหารผู้นั้นรู้สึกพ่ายแพ้ จนกล่าวกับตนเองและเด็กน้อยว่า “หากในโรมมีแต่คนแบบนี้ก็คงขู่ใครไม่ได้แล้ว” นั้นเป็นครั้งแรกที่คาโตแสดงให้คนอื่นเห็นถึงการกระทำอันแน่วแน่และไม่เกรงกลัวผู้ใด

—————————————————————

อารมณ์ร้อนชั่ววูบคือภัยร้าย

ในช่วงเข้าสู่วัยเรียน คาโตเป็นเด็กที่เรียนรู้ได้ช้าเมื่อเทียบกับเด็กคนอื่นๆ แต่สิ่งที่สำคัญเลยคือแม้จะเรียนรู้ช้าแต่คาโตเอง ก็เป็นเด็กที่จดจำได้อย่างแม่นยำ สิ่งไหนที่ได้ผ่านการเรียนรู้จากเด็กคนนี้ไป เขาสามารถจำมันได้แม่นราวกับศึกษามาเป็นร้อยๆรอบ เรียกได้ว่าเป็นความสามารถที่ติดตัวมาตั้งแต่เด็ก

หากจะบอกว่านอกจากความจำที่เป็นเลิศแล้ว สิ่งที่คาโตมีมากกว่าเด็กคนอื่นคือเรื่องของความห้าวหาญ หรือเรียกว่าความอารมณ์ร้อนก็ได้

เคยมีครั้งหนึ่งที่คาโตสอบถามคุณครูผู้สอนว่า “เหตุใดผู้คนถึงต้องนำของขวัญไปมอบให้กับนักการเมืองผู้หนึ่ง” คุณครูได้ตอบว่า “ที่คนผู้นั้นได้รับเกียรติขนาดนี้ไม่ใช่เพราะมีคนรักเท่านั้น แต่มีประชาชนบางส่วนที่หวาดกลัวเขาเช่นกัน” เมื่อได้ยินเช่นนั้นคาโตจึงตอบไปว่า “แล้วเหตุใดท่านไม่มอบดาบให้ข้า ข้าจะได้ปลดปล่อยประเทศชาติจากการเป็นทาสอย่างไรเล่า!”

จะเห็นได้ว่าคาโตมีความอารณ์ร้อน แบบตรงไปตรงมา ในส่วนนี้เองอาจจะเป็นสิ่งที่ทำให้คุณครูพยายามพาคาโตไปรู้จักกับ สโตอิกเพื่อหวังว่าเด็กคนนี้จะได้เรียนรู้ปรัชญา และศาสตร์อื่นๆเพื่อนำพามาถึงความรู้จักควบคุมอารมณ์ และความคิดของตนเอง ซึ่งเป็นสิ่งที่คิดถูกมากๆ

เพราะในท้ายที่สุดลัทธิสโตอิก ก็จะเป็นสิ่งที่ช่วยนำพาให้คาโตได้พบกับความเจริญรุ่งเรืองของอาชีพบนเส้นทางแห่งยุคสมัยของการล่มสลายของประเทศและทำให้คาโตผู้นี้เป็นนักปราชญ์ และนักการเมืองผู้มีอิทธิพลต่อผู้คนได้มากมายในอนาคต

—————————————————————

วาทศิลป์ก่อให้เกิดความเชื่อไม่เดียวดาย

เมื่อได้ศึกษาเกี่ยวกับลัทธิสโตอิกแล้ว คาโตก็ได้ศึกษาเกี่ยวกับศาสตร์ทางด้านวาทศิลป์ด้วย เพราะเขาอยากที่จะพูดเพื่อให้ผู้อื่นเขาใจในสิ่งที่เขาทำด้วย

แต่เดิมอย่างที่เรารู้ๆกัน คาโตเป็นบุคคลที่ชอบกระทำมากกว่าการพูด โดยเขามีหลักคิดไว้เช่นนี้ว่า “ข้าจะเริ่มพูด ก็ต่อเมื่อแน่ใจแล้วว่าสิ่งที่จะพูดนั้น ไม่ใช่เรื่องที่เงียบเอาไว้จะดีกว่า”

การศึกษาศาสตร์ด้านวาทะศิลป์นี้เองได้กลายเป็นแรงขับเคลื่อนตัวเขาเพื่อแสดงออกถึงความยุติธรรมทำให้เขากลายเป็นบุคคลสำคัญทางการเมืองในขณะนั้น และด้วยอุปนิสัยอันแน่วแน่ของเขาทำให้มีผู้คนเชื่อถือและยกย่องคาโตผู้นี้ด้วยเช่นเดียวกัน

—————————————————————

ความเที่ยงธรรมสุดท้ายนำพาสู่ความเจริญ

หลังจากที่เข้าสู่แวดวงทางการเมืองในสมัยนั้นได้แล้ว คาโตยังคงสร้างนิสัยความแน่วแน่อยู่ตลอดเวลา เขาเป็นคนที่มาถึงที่ทำงานคนแรกของวัน และยังเป็นคนสุดท้ายที่กลับด้วยเช่นกัน

เขาสร้างความซื่อตรงให้ผู้คนเห็นมามากมาย เขาเป็นบุคคลที่ไม่ยึดติดกับสิ่งของราคาแพง ความหรูหรา และความฟุ่มเฟือยทั้งหลาย เป็นบุคคลที่ตรงไปตรงมา และห้าวหาญในแบบที่หายากมากในสมัยก่อน

มีคำพูดที่ว่า “เราทุกคนไม่อาจะเป็นคาโตได้ทุกคน” คำพูดนี้เป็นตัวบอกว่าความเป็นคาโตนั้น หาได้ยากขนาดไหนสำหรับสมัยอดีต หรือแท้จริงแล้วอาจจะหายากในสมัยนี้ด้วยเช่นกัน ความยุติธรรมและความซื่อตรงของคาโต นำพาให้เขาก้าวเข้าสู่เส้นทางการเมืองแบบเติบโตอย่างรวดเร็ว

เมื่อครั้งอายุได้ 30 ปี ก็สามารถลงชิงตำแหน่งในวุฒิสภา และเอาชนะคู่แข่งมาได้ สิ่งที่คาโตเป็นนั้นสร้างความรู้สึกและสร้างความเชื่อมั่นให้กับคนหมู่มากได้ก็จริง หากแต่ความเข้มงวดและความซื่อตรงนี้เองก็ย่อมสร้างศัตรูเช่นเดียวกัน

—————————————————————

ความเป็นกลางสร้างได้ไม่มีหมด

หลังจากที่ทำหน้าที่ของตนเองมีได้สักระยะหนึ่งตามแนวคิดและอุปนิสัยที่เป็นกลางต่อทุกสิ่งไม่เอนเอียง เขาสามารถใช้ชีวิตหรูหราได้ตามสบาย แต่คาโตไม่ทำแบบนั้น เขายังคงทำเหมือนผู้อื่นทั่วไป เดินไปตามท้องถนน ช่วยเหลือผู้ยากลำบาก ชื่อเสียงไม่ได้สำคัญ เท่ากับการทำความดี

“แม้จะเหน็ดเหนื่อย แต่ไม่นานเราจะลืมมัน ในขณะที่ผลลัพธ์ของการทำดี จะไม่หายไปตราบเท่าที่เรายังอยู่” คาโตเชื่อว่างานของเขา คือการทำเพื่อประโยชน์ส่วนรวม และนำพาประเทศชาติให้ผ่านยุคสมัยที่สุ่มเสี่ยงจะล่มสลายนี้ไปให้ได้ เพราะนักการเมืองทุจริต และหลงมัวเมากับชื่อเสียงเงินทองในยุคนี้ทั้งหลาย

คาโตเป็นอีกบุคคลหนึ่งที่เมื่อกระทำอะไรไป ผู้คนมักจะมองการแสดงออกของเขาอย่างทรงพลัง เขาจริงใจ ไม่ได้เสแสร้ง แต่เขากำลังฝึกฝน ที่จะสร้างภูมิต้านทานให้กับตัวเอง เมื่อต้องเผชิญทางเลือกที่สุขสบาย เขากลับเลือกให้ความยุติธรรมนำทางเขาไปในเส้นทางที่เขาเลือกไว้แล้ว

แม้ผู้อื่นจะเลือกเส้นทางที่ตักตวงผลประโยชน์ให้กับตัวเองได้ แต่คาโตเลือกที่จะยุติธรรม เที่ยงธรรม และพยายามสร้างความตรงไปตรงมา ที่จะเป็นบ่อเกิดของการแตกหักระหว่างตัวเขากับคนบางกลุ่มในอนาคตอันใกล้

—————————————————————

ซื่อตรงหัวขบถต่อผู้มีอำนาจล้น

หลังจากที่ทำงานรับใช้ประเทศชาติมาได้ระยะหนึ่งก็ถึงยุคสมัยของการปกครองของ จูเลียส ซีซาร์ ผู้ที่มีแนวคิดการปกครองประเทศชาติตรงกันข้ามกับคาโตเกือบๆจะทั้งหมด

หากเปรียบเทียบบุคคล 2 คนนี้ อาจจะบอกได้ว่า “ซีซาร์ มุ่งมั่นทำงานหนักและตื่นตัวอยู่เสมอ เขาไม่ปฏิเสธสิ่งใดก็ตามที่มีค่าคู่ควรให้รับไว้ เขาปรารถนาอำนาจ กองทัพ และสงคราม ตรงข้ามกับคาโต เขาฝึกฝน ควบคุมตนเอง เขาไม่แข่งกับใคร ไม่ปรารถนาอะไร เคร่งครัดกับการทำความดีเพื่อส่วนรวม”

การปกครองในยุคของ จูเลียส ซีซาร์ผู้นี้ คาโตแทบจะทำตัวเป็นหอกข้าวแคร่ ต่อต้านแนวคิดของซีซาร์และผู้นำร่วมอีกสองคน เขาขัดแย้งกับความทะเยอทะยาน และเผชิญกับความชั่วร้ายที่ก่อเกิดจากผู้นำ ด้วยตัวของเขาคนเดียว เขาพยายามที่จะชะลอการล่มสลายของประเทศชาติอย่างเต็มที่เท่าที่มือของชายคนหนึ่งจะฉุดรั้งไว้ได้

—————————————————————

เปลี่ยนศัตรูเป็นมิตรด้วยความเป็นคน

หลังจากการแตกหักกันของทั้งสามผู้นำของยุคนี้ บุคคลที่เป็น 1 ใน 3 ของผู้นำ นามว่า ปอมเปย์ ได้ถอยห่างออกมาจากซีซาร์ แล้วมาร่วมกับคาโต เพื่อคาดหวังว่าจะพลิกฟื้นประเทศชาติให้กลับมารุ่งเรืองเหมือนเก่า แม้ก่อนหน้านั้นทั้งคู่จะเคยมีเรื่องบาดหมางกัน แต่ท้ายที่สุดหากต้องทำเพื่อประเทศชาติก็มองความเป็นพลเมือง และความเป็นคนของประเทศหันหน้าเข้ามาร่วมต่อสู้กัน

นอกจากนั้น ปอมเปย์ เคยคิดจะมอบตำแหน่งผู้บัญชาการให้กับคาโต แต่เมื่อพิจารณาสถานการณ์การเมืองเขาไม่อยากให้ คาโตผู้นี้มีอำนาจมากจนเกินไป จึงได้ยกเลิกคำสั่งนั้นทิ้งไป

แต่ถึงกระนั้นคาโตก็ไม่ได้ทุกข์ร้อน และไม่แสดงความขุ่นเคืองออกมา แถมยังเป็นผู้ที่ออกมาพูดเรียกขวัญกำลังใจให้กับกองทัพเพื่อปกป้องบ้านเมืองด้วยซ้ำ เราจะเห็นได้ว่า คาโตแม้จะมีความห้าวหาญ และแข็งก้าว ก็เปี่ยมไปด้วยความอ่อนโยนเมื่อต้องเผชิญกับสภาวะการณ์บางอย่างที่ผู้คนรอบตัวต้องการกำลังใจ หรือแม้แต่การยอมทิ้งความบาดหมางเอาไว้ และร่วมมือกับคนที่เคยเป็นศัตรูเพื่อประเทศชาติบ้านเกิด

—————————————————————

อย่าสับสนตั้งมั่นในตัวเอง

หลังจากที่สงครามระหว่าง 2 ขั่วอำนาจที่ฝ่ายหนึ่งนำโดย จูเลียส ซีซาร์ และอีกฝ่ายนำโดย มาคัส คาโต จบลงพร้อมด้วยชัยชนะของฝ่ายแรก คาโตและกองทัพที่รอดชีวิตได้หนีไปยังแอฟริกาเหนือด้วยความหวังว่าจะได้สู้ต่อไป

แต่ทว่าชัยชนะมันได้ถูกลิขิตไว้แล้วว่าไม่ใช่ของพวกเขา หลังจากรู้ว่าชัยชนะไม่บังเกิดแก้ฝ่ายตน คาโตได้ยืนขึ้นแล้วพูดกับวุฒิสมาชิกและเจ้าหน้าที่ ที่เคียงข้างเขาไว้ว่า “บัดนี้ ถึงเวลาที่ทุกท่านจะกลับไปหา ซีซาร์ เพื่อร้องขอความเมตตา แต่ข้าขอเพียงสิ่งหนึ่ง สิงเดียวนั้นคือ อย่าขอร้องแทนข้า อย่าขออภัยโทษให้ข้า”

เขาเชื่อว่าเขาไม่ได้แพ้ เขาชนะซีซาร์ในเรื่องของเกียรติยศ และความยุติธรรม เขาได้ยืนหยัดเพื่อปกป้องประเทศของตัวเองอย่าเต็มที่แล้ว

หลังจากค่ำคืนนั้น คาโตได้ขอดาบอันแหลมคมประจำตัวของเขามาไว้ในครอบครอง และได้กล่าวคำพูดแก่ตนเอง เขากล่าวไว้ว่า “ตอนนี้ข้าเป็นนายของตัวข้าเองแล้ว”

หลังจากงีบหลับไป ผ่านเข้าสู่เช้าตรู่ของวันรุ่งขึ้น คาโตได้อยู่ตามลำพังและหลังจากนั้นเขาได้ทำสิ่งที่ตนเองใตร่ตรองมาเป็นอย่างดีแล้ว คาโตชักดาบออกมาแล้วหลังจากนั้นเขาได้เขาทำการใช้ดาบเล่มนั้นแทงเข้าที่อกตัวเอง และจากนั้นเขาก็ได้สิ้นใจเสียชีวิตลงในวัย 49 ปี เป็นช่วง 46 ปีก่อนคริสตกาล การตายของเขาเป็นที่สรรเสริญของบุคคลร่วมสมัย ทั้งยังสร้างแรงบันดาลใจบางอย่างให้กับเหล่าคนรุ่นหลังอีกด้วย

. . . จะเห็นได้ว่าชีวิตของนักปราชญ์ นักการเมือง ของ มาคัส คาโต ผู้นี้ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ แม้จะเติบโตจากครอบครัวที่สร้างฐานะมาแล้วเมื่อครั้งอดีต แต่ด้วยอุปนิสัย และแนวทางการดำเนินชีวิตนี้เอง ทำให้เขาผู้นี้เติบใหญ่จนเป็นบุคคลที่น่าเกรงขามอีกคนในยุคสมัยนั้น

หวังว่าแนวคิด และข้อคิดนี้จากนักปราชญ์ผู้นี้จะมีประโยชน์กับทุกท่าน และสามารถนำแนวคิดไปปรับใช้กับการดำเนินชีวิตของทุกท่านได้

ขอให้พรเจ้าอวยพรทุกท่าน