[สรุป] ข้อคิด สิ่งที่ได้เรียนรู้และตกผลึก รวมทั้งวิธี ของการ Grouding จิตใจ

ขอขอบคุณแรงบันดาลใจจาก

Alljit Podcast – Learn & share [Grouding การกลับมาอยู่กับปัจจุบัน แบบจิตวิทยา]

——————————————————

หากจะบอกว่าในยุคปัจจุบัน การติดต่อสื่อสารระหว่างบุคคลนั้นง่ายขึ้น รวดเร็วมากขึ้น นั้นเป็นเรื่องที่จริงแท้แน่นอน และด้วยไอความรวดเร็วนี้เอง มันทำให้คนอย่างเราๆนั้น เชื่อมต่อกับคนอื่นๆรอบตัวได้ง่ายมาก ทำให้บางครั้งบทสนทนาก็เกิดขึ้น แล้วก็หายไปดื้อๆเลยก็มี พูดๆอยู่เปลี่ยนเรื่อง คุยๆอยู่หาย 555+ จากการเชื่อมต่อแบบนี้เอง ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ คนเราอยู่กับปัจจุบันขณะของตัวเองน้อยลงด้วยเช่นกัน

คนในยุคปัจจุบัน ขาดการจดจ่อกับสิ่งอะไรได้นานๆ ยิ่งยุคนี้ที่ social media และ Content ต่างๆบนโลกออนไลน์ มักแต่จะมีสิ่งที่ต้องการให้เราสนใจ และพยายามดึงดูุดความสนใจของเราโดยเฉพาะ

และด้วยสิ่งต่างๆเหล่านี้เอง ทำให้คนนี้ยุคนี้ไม่สามารถจดจ่อกับสิ่งต่างๆได้นาน สาเหตุที่สำคัญนอกเหนือจากสิ่งเร้าที่กล่าวมาแล้วนั้น ยังมีสาเหตุที่สำคัญอื่นๆอีกอันได้แก่

Information Overload – ปรากฏการณ์ที่คนเราได้รับข้อมูลมากเกินไป มากจนเกินขอบเขตของสิ่งที่รับได้ในแต่ละวัน จนทำให้บางครั้งเวลาเราได้รับข้อมูลบางอย่าง แล้วจะทำให้เรารู้สึกว่าปวดหัว

Fear Of Missing Out (FOMO) – ปรากฏการณ์ทางจิตวิทยาที่เกิดขึ้นเมื่อเรา เมื่อเรากลัวว่าจะพลาดโอกาสหรือประสบการณ์บางอย่าง ที่คนอื่นกำลังได้รับ รอบๆตัวเรา หรือ นิยามสั่นๆคือการพยายามวิ่งไล่ตามสังคม

การทำหลายสิ่งหลายอย่างในเวลาเดียวกันนั้นไม่เหมาะสมกับสมองของคนเรา เนื่องด้วยสมองของคนเราไม่ได้ถูกออกแบบมาให้ใช้กับการทำอะไรแบบนั้น เป็นผลที่ทำให้บางครั้งเมื่อรับอะไรมากจนเกิดไปทำให้เรารู้สึกปวดหัวได้ และอีกอย่างหนึ่ง การที่เราไม่สามารถจดจ่อกับอะไรได้นานๆ หากเมื่อเราทำพฤติกรรมเหล่านี้ไปนานวันเข้า สมองจะเริ่มเรียนรู้จากพฤติกรรมของตัวเรา เมื่อเห็นว่าเราแบบไหนบ่อยๆ ก็จะทำเป็นเหมือนกิจวัตรไป ทำให้ส่งผลให้เราเป็นสมาธิสั้นเทียม มักจะส่งผลต่องาน หรือการใช้ชีวิต เมื่อไม่มีสมาธิในการทำงาน ทำให้ส่งผลเรื่องการเรียงลำดับความสำคัญ อาจนำไปสู่การทำงาน หรือทำอะไรก็ตามล่าช้า

ซึ่งสุดท้ายแล้วมองว่าการที่คนเราจะจดจ่อกับอะไรได้นานๆ เป็นเรื่องที่เกี่ยวเนื่องกับจิตใจและความแข็งแกร่งของภายในของตัวเราเอง

——————————————————

สงบใจ รู้สึกตัว ทุกขณะแห่งชีวิต

การจดจ่ออยู่กับปัจจุบัน ถ้าให้นิยามง่ายๆ คือ การมีสติ และรับรู้สิ่งที่อยู่ภายในตัว และภายนอกตัวเรา (ความตระหนักรู้) ต้องรู้ทันจิตใจตัวเอง และรู้ว่าเรากำลังทำอะไรอยู่ ณ ตอนนี้

โดยมีแนวคิดหลากหลายแนวคิดที่สามารถทำให้เราสามารถรับรู้ปัจจุบัน และอยู่กับปัจจุบันของตนเองได้ อาทิ

หลักการ Hear & Now หรือ การมีสติในปัจจุบัน (Mindfulness)

เป็นแนวคิดที่เน้น การให้ความสนใจอย่างเต็มที่กับสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบันขณะ โดยให้ความสนใจ 3 อย่างได้แก่ สนใจกับความคิด อารมณ์ พฤติกรรม ของตัวเราเอง โดยปราศจากการตัดสินหรือการหลงติดในอดีตหรืออนาคต

หลักการเซน (Zen)

เป็นหลักแนวคิดที่เน้นเรื่องการปฏิบัติ การหายใจด้วยความมีสติ เมื่อทำได้ถึงจุดหนึ่ง จะเข้าใจความรู้สึกนึกคิดของตัวเราเอง มองเห็นความจริงปรากฏ เมื่อปราศจากอคติ จิตจะเปิดกว้าง พร้อมที่จะสร้างสรรค์สิ่งใหม่ได้

——————————————————

ไม่คิดถึงอดีต ไม่กังวลอนาคต

เมื่อเราฝึกสมาธิ หรือทำให้ตัวเราเองอยู่กับปัจจุบันได้ สิ่งที่เราจะได้รับ คือ ทำให้เราควบคุมตัวเองได้ดีขึ้น สามารถที่จะรู้ทันความคิด และอารมณ์ของตนเองได้อย่างดี สามารถ Focus กับสิ่งที่ทำอยู่ตรงหน้า และผลพลอยได้ เราจะได้ดื่มด่ำกับปัจจุบัน และทำให้เราใกล้ชิดกับคนรอบข้างมากขึ้น

ตรงกันข้ามหากเราเมื่อเราไม่อยู่กับปัจจุบัน จะส่งผลเสียให้กับตัวเราได้ ซึ่งสาเหตุของการไม่อยู่กับปัจจุบันแบ่งเป็น 2 กรณี ได้แก่

การคิดถึงอดีต เมื่อเรามองย้อนกลับไปยังอดีต สิ่งที่เราจะเห็นคือสิ่งที่เราทำผิดพลาดไป เราจะรู้สึกว่าไม่น่าทำแบบนั้น และมีการเปรียบเทียบอดีตกับปัจจุบัน เกิดความเสียดาย รวมถึงความนึกถึงและความโหยหาอดีต

การคิดถึงอนาคต เมื่อเราคิดถึงอนาคต จะเริ่มมีการตั้งเป้าหมาย ความกดดัน ความคาดหวังที่สูง จะถูกทำให้ยึดติดกับความเป็นจริง อาจจะทำให้เกิดความวิตกกังวล ความเครียด ส่งผลทำให้นอนไม่หลับเกิดเป็นปัญหาสุขภาพได้

——————————————————

ทุกสิ่งเปลี่ยนแปลงไป แต่ใจเราคงที่

สุดท้ายแล้ว หากเราสามารถดึงตัวเองให้กับมาอยู่กับปัจจุบันได้แล้ว จะทำให้เรามีสติ ความรู้สึกนึกคิดทันต่อเหตุการณ์ และสามารถที่จะ Focus กับสิ่งที่อยู่รอบๆตัว ณ ปัจจุบันขณะได้ และสามารถดื่มด่ำกับความเป็นจริงในปัจจุบัน

ซึ่งเทคนิคหรือวิธีที่แนะนำ คือ

เทคนิค “54321”

เทคนิค “54321” เป็นวิธีการ grounding ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากสามารถทำได้ง่ายและรวดเร็ว และเหมาะสำหรับใช้ในสถานการณ์ที่รู้สึกวิตกกังวลหรือเครียด โดยเทคนิคนี้จะช่วยดึงสติกลับมาที่ปัจจุบัน ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสของเราทั้ง 5

วิธีการที่สามารถทำได้ทันที ทำที่ไหนก็ได้ ดังนี้

ให้มองหา 5 สิ่งที่มองเห็น : มองไปรอบๆตัวและระบุสิ่งของหรืออะไรก็ตามที่เราเห็น 5 อย่าง เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ต้นไม้ เสื้อผ้า

ให้สัมผัส 4 สิ่งที่สัมผัสได้ : สัมผัสสิ่งของรอบตัวและระบุสิ่งที่เรารู้สึกได้ 4 อย่าง เช่น ความนุ่มของหมอน ความเย็นของขวดน้ำ ความหยาบของกระดาษ

ให้ฟัง 3 สิ่งที่ได้ยิน : ฟังเสียงรอบตัวและระบุเสียงที่เราได้ยิน 3 อย่าง เช่น เสียงนาฬิกาเดิน เสียงนกร้อง เสียงลมพัด

ให้ดม 2 สิ่งที่สามารถได้กลิ่น : ดมกลิ่นรอบตัวและระบุกลิ่นที่คุณได้กลิ่น 2 อย่าง เช่น กลิ่นกาแฟ กลิ่นน้ำหอม

ให้นึกถึงหรือลิ้มรส 1 รสชาติที่สามารถทำได้ : ถ้าเป็นไปได้ ให้ลิ้มรสอะไรบางอย่าง และนึกถึงรสชาตินั้น เช่น ข้าวมื้อเมื่อสักครู่นี้หรือน้ำดื่มที่กำลังดื่ม แล้วสังเกตรสชาติของมัน

——————————————————

และสุดท้ายเมื่อทำแล้วสิ่งที่จะได้คือ 3 เรื่องด้วยกัน ได้แก่

การดึงสติกลับมาอยู่กับปัจจุบัน ทำให้ความสนใจมาอยู่กับสิ่งรอบๆตัวเราแทน

ช่วยในเรื่องของการลดความวิตกกังวล เพราะ ใจเราอยู่กับปัจจุบัน ไม่คิดถึงอดีต และ อนาคต ไม่ต้องกังวลกับอะไรทั้งนั้น

ช่วยเพิ่มความรู้สึกปลอดภัย เพราะ เมื่ออยู่กับปัจจุบัน ชีวิตเราจะรู้ว่าต้องทำอะไร มีสติสมาธิมากขึ้น ทำให้เราปลอดภัยมากขึ้นนั้นเอง

หวังว่าบทความนี้จะมีประโยชน์กับผู้อ่านทุกท่านไม่มากก็น้อย ขอให้ทุกวันเป็นวันที่ดีของทุกคน

ขอบคุณและสวัสดีครับ